Θεόδωρος Μαντούβαλος – Καπετάν Ταΰγετος

Θεόδωρος Μαντούβαλος – Καπετάν Ταΰγετος

Ο Θεόδωρος Μαντούβαλος, από τους Μπουλαριούς της Μάνης, ήταν λοχίας του Ελληνικού στρατού, όταν φλεγόμενος από την επιθυμία να πολεμήσει τους Βουλγάρους κομιτατζήδες κατατάχθηκε ως οπλαρχηγός στο σώμα του καπετάν Γέρμα (Νικόλαος Τσοτάκος).

Ο καπετάν Ταΰγετος πήρε μέρος στη φονική μάχη του Καλογερικού (Λοσνίτσας) στις 16 Ιουλίου 1907 και κατά τη διάρκεια της μάχης μετέφερε μαχόμενος το βαριά τραυματισμένο αρχηγό του προσπαθώντας να τον διασώσει. Τραυματίστηκε σε πολλά σημεία του σώματός του από τις Τουρκικές σφαίρες και έπεσε θανάσιμα τραυματισμένος και λιπόθυμος, ενώ ο αρχηγός του ήταν νεκρός.

Τραυματισμένος βαρύτατα μεταφέρθηκε στο Νοσοκομείο Κοζάνης και μετά από πολύμηνο θεραπεία στο πολιτικό νοσοκομείο Μοναστηρίου, διευθυντής του οποίου ήταν ο Έλληνας γιατρός Αγγελόπουλος, ο οποίος είχε προφέρει μεγάλες υπηρεσίες στους αντάρτες Έλληνες τραυματίες.

Ο καπετάν Ταΰγετος αν και με πλήρη αχρηστία του αριστερού του χεριού, δραπέτευσε και κατέφυγε στο Ελληνικό προξενείο, όπου με τη βοήθεια του πρόξενου Δημαρά κατέφυγε σε Ελληνική οικογένεια, ενώ ο γιατρός Αγγελόπουλος συνέχισε τη θεραπεία του. Μετά την ανακήρυξη του Τουρκικού Συντάγματος και την αμνηστία των πολιτικών αδικημάτων, μεταφέρθηκε στο 2^ο στρατιωτικό νοσοκομείο, νοσηλευόμενος για μεγάλο χρονικό διάστημα μέχρι την αποθεραπεία του.

Στη συνέχεια, αν και ήταν σε τιμητική διαθεσιμότητα, επανήλθε εθελοντικά και πολέμησε ως αξιωματικός στις μάχες του Ελληνοτουρκικού και Ελληνοβουλγαρικού πολέμου, όπου τραυματίστηκε σοβαρά στο στήθος στη μάχη του Πετσόβου (1912-1913).

Ο Θεόδωρος Μαντούβαλος κατά το Βορειοηπειρωτικό αγώνα το 1914, αν και πάλι βρισκόταν σε τιμητική διαθεσιμότητα, οργάνωσε σώμα 60 εμπειροπόλεμων Μανιατών και ως αρχηγός τους δρα στη περιοχή του Αργυροκάστρου.

Προάγεται στο βαθμό του Ταγματάρχη και διορίζεται από τη κυβέρνηση της Β. Ηπείρου πολιτικός και στρατιωτικός Διοικητής Αργυροκάστρου – Πρεμετής.

Έλαβε μέρος σε πολλές μάχες και παρέμεινε πολιτικός και στρατιωτικός Διοικητής μέχρι τις 18 Οκτωβρίου 1914, που παρέδωσε τη περιοχή και το τομέα του στον Ελληνικό στρατό, ο οποίος παρέλαβε τη Β. Ήπειρο από το στρατό της Αυτονόμου Βορείου Ηπείρου.

Ο Θεόδωρος Μαντούβαλος πέθανε στην Αθήνα στις 18 Μαρτίου 1945 με το βαθμό του Υποστράτηγου και μοιρολογήθηκε με το παρακάτω απόσπασμα:

«…Πουλάκια μ’ άγρια κ’ ήμερα
μην καλαϊδήστε σήμερα
και μην πετάτε αψηλά
τι χάνετε ένας βασιλιάς
πο’ ‘ργαζότανε για την Ελλάς.

Που είσ’ ακριβέ μου Θοδωρή,
που ήσουν μεγάλη κεφαλή
κ’ είχες ολόχρυση στολή,
όπου εφώναζες Εμπρός!
να ξετοπίστε τον οχτρό.

Ήρωα και αγωνιστή
και άριστε πολεμιστή,
πο’ πήδας τα προχώματα,
κι’ όντας εφώναζες Εμπρός!
έσκιζ’ η γη κι’ ο ουρανός,
κι’ όντα ‘λεες βήμα ταχύ,
εχιώτα ουρανός κ’ η γη…»

 http://www.mani.org.gr/istor/mak/taigetos_th_mantouvalos.htm