ΠΡΟΣΟΧΗ ΣΤΑ LIGHT ΠΡΟΪΟΝΤΑ

 

Light προϊόντα ή αλλιώς τροφές που μπαίνουν στο καλάθι του super market για να καθησυχάσουν συνειδήσεις, να ξεπλύνουν διατροφικές ενοχές, αλλά και να αδυνατίσουν. Ή μήπως όχι; Μακρύς ο κατάλογος των light προϊόντων: αναψυκτικά, παγωτά, αλλαντικά, μαγιονέζες, μπισκότα, σάλτσες, ακόμη και μπίρες. Προσοχή ωστόσο, διότι μόνο κάποια από αυτά περιέχουν όντως λίγες έως και μηδενικές Θερμίδες, ενώ άλλα αποτελούν μόνον κατ΄ ευφημισμόν ελαφρότερες εκδοχές των κυρίων προϊόντων, παρέχοντας σχεδόν τις ίδιες θερμίδες με τα τελευταία.
Πότε όμως ένα προϊόν θεωρείται light; Σύμφωνα με τον κώδικα τροφίμων και ποτών του ΕΦΕΤ ένα τρόφιμο μπορεί να χαρακτηριστεί “light”, “ελαφρύ” ή “μειωμένων θερμίδων” εάν έχει αφαιρεθεί μέρος ή ολόκληρο το περιεχόμενο λίπος, τα σάκχαρα, το νάτριο ή οποιοδήποτε άλλο κύριο χαρακτηριστικό συστατικό του. Σύμφωνα πάντα με τον σχετικό κανονισμό του ΕΦΕΤ, δεν αρκεί μόνο να αναγράφεται στη συσκευασία ενός προϊόντος η ένδειξη «light», αλλά και να διευκρινίζεται σε ποια από τα συστατικά του έχει γίνει μείωση (π.χ. στα λιπαρά, τα σάκχαρα ή κάποιο άλλο).

Έτσι, οι κατηγορίες των light προϊόντων που μπορείτε να συναντήσετε στην ελληνική αγορά συμπεριλαμβάνουν τα ακόλουθα:
- Τα τρόφιμα από τα οποία έχει αφαιρεθεί ολόκληρο το λίπος τους ή έστω ένα ποσοστό του, όπως είναι το άπαχο γάλα και γιαούρτι.
-Τα τρόφιμα από τα οποία έχει αφαιρεθεί ένα ποσοστό ή το σύνολο των περιεχόμενων σακχάρων τους και έχει αντικατασταθεί με άλλες ουσίες με ισχυρή γλυκαντική δράση και ελάχιστες θερμίδες, όπως είναι τα light αναψυκτικά.
-Τα τρόφιμα που περιέχουν τουλάχιστον 50% λιγότερο νάτριο (αλάτι) από το αντίστοιχο “κανονικό”, στοιχείο που θα πρέπει να διευκρινίζεται στην ετικέτα. Τέτοια αποτελούν κάποια τυριά και διάφορες μαργαρίνες.
- Τρόφιμα που περιέχουν τουλάχιστον 50% λιγότερο το κύριο χαρακτηριστικό συστατικό τους, πάντα σε σύγκριση με το αντίστοιχο “κανονικό”. Σε αυτήν την περίπτωση η ένδειξη “light” στην ετικέτα του προϊόντος μπορεί να αφορά μόνο το χρώμα, το άρωμα ή τη γεύση τους και όχι τις θερμίδες που περιέχει.
Για να είστε σίγουροι, λοιπόν, πως αντιλαμβάνεστε πλήρως το μήνυμα που σας στέλνει η ετικέτα ενός τροφίμου στο νου σας τα εξής:
- Χαμηλά λιπαρά : δεν περιέχει περισσότερα από 3 γρ. λιπαρών ανά 100 γρ. για στερεές τροφές ή 1,5 γρ. λιπαρών ανά 100 ml για υγρές τροφές. Ειδικά για το αποβουτυρωμένο γάλα, ισχύει το όριο του 1,8 γρ. λιπαρά ανά 100 ml.
- Χωρίς λιπαρά: δεν ξεπερνά τα 0,5 γρ. λιπαρών ανά 100 γρ. ή ανά 100 ml. Απαγορεύεται, όμως, να αναγράφονται ποσοστά πάνω στην ετικέτα, π.χ. «30% χωρίς λιπαρά», επειδή θεωρούνται παραπλανητικά.
- Χαμηλή περιεκτικότητα σε σάκχαρα: έχει ανώτατο επιτρεπόμενο όριο σακχάρων τα 5 γρ. ανά 100 γρ. για στερεές τροφές ή τα 2,5 γρ. ανά 100 ml για υγρές τροφές.
- Χωρίς σάκχαρα: δεν περιέχει περισσότερα από 0,5 gr. σακχάρων ανά 100 gr. ή 100 ml προϊόντος.
- Χαμηλή περιεκτικότητα σε νάτριο: δεν περιέχει περισσότερα από 0,12 gr. νατρίου ανά 100 gr. ή 100 ml προϊόντος.
- Πολύ χαμηλή περιεκτικότητα σε νάτριο: δεν περιέχει περισσότερα από 0,04 gr. νατρίου ανά 100 gr. ή 100 ml προϊόντος.
- Χωρίς νάτριο ή αλάτι: δεν περιέχει περισσότερα από 0,005 gr. νατρίου ανά 100 gr προϊόντος.

Τι γίνεται όμως με τα «πρόσθετα» δηλαδή τις ουσίες εκείνες που έρχονται να συμπληρώσουν την γεύση, την εικόνα (π.χ. χρώμα) κλπ σε τρόπο ώστε το light προϊόν να μη ξεχωρίζει από το κανονικό, το πλήρες, το παραδοσιακό προϊόν.

 
Για παράδειγμα η πρόσθετη γλυκαντική ουσία ΑΣΠΑΡΤΑΜΗ η οποία δεν είναι καρκινογόνα εκτός και αν περιέχει καραγενάνη!
H coca cola light & coca cola zero αποδείχτηκαν λόγω αυτού του συστατικού καρκινογόνες.
Τα…υποπτα πρόσθετα
Καραγενάνη: Πρόσθετο τροφίμων ύποπτο για καρκινογένεση
Νέα Υόρκη: Η χρήση του υδατάνθρακα καραγενάνη ως πρόσθετου τροφίμων θα πρέπει να επανεξεταστεί, καθώς πολυάριθμες μελέτες σε πειραματόζωα έχουν δείξει ότι μπορεί να προκαλέσει έλκη και καρκίνο του πεπτικού συστήματος, σύμφωνα με ανασκόπηση που δημοσιεύεται στο περιοδικό Environmental Health Perspectives των Εθνικών Ινστιτούτων Υγείας των ΗΠΑ.
Η Δρ Τζοάν Τόμπακμαν του Πανεπιστημίου της Αϊόβα ανασκόπησε τα αποτελέσματα 45 ερευνών σε ζώα και κατέληξε στο συμπέρασμα ότι "υπάρχουν επαρκείς ενδείξεις για την καρκινογόνο δράση της καραγενάνης, ώστε να περιοριστεί η χρήση της ως πρόσθετου τροφίμων".
Η καραγενάνη, υδατάνθρακας που παράγεται από ερυθροφύκη, χρησιμοποιείται ευρέως ως σταθεροποιητής και μέσο αύξησης της πυκνότητας σε γαλακτοκομικά προϊόντα (ειδικά στα λεγόμενα "ελαφρά") και σε προϊόντα επεξεργασμένου κρέατος.
Όπως εξηγεί η Δρ Τόμπακμαν στο Reuters Health, τα κύτταρα του πεπτικού συστήματος απορροφούν εύκολα την καραγενάνη, δεν μπορούν όμως να τη διασπάσουν. Η συσσώρευσή της στο εσωτερικό των κυττάρων μπορεί να προκαλέσει την καταστροφή τους και στη συνέχεια τη δημιουργία έλκους. Και
η δημιουργία έλκους, τονίζει η ίδια, φαίνεται να συνδέεται με την ανάπτυξη κακοηθειών.
Ο κίνδυνος καρκινογένεσης σε πειραματόζωα έχει επιβεβαιωθεί όσον αφορά στη μη διασπασμένη καραγενάνη, και βρίσκεται υπό εκτίμηση αναφορικά με τις μερικώς διασπασμένες μορφές.
Το 1972, η Υπηρεσία Τροφίμων και Φαρμάκων των ΗΠΑ (FDA) είχε επεξεργαστεί πρόταση για τον περιορισμό των τύπων καραγενάνης που μπορούν να χρησιμοποιηθούν σε τρόφιμα. Σύμφωνα όμως με τη Δρ Τόμπακμαν, η πρόταση ανακλήθηκε το 1979.
"Δεν έχει υπάρξει ουσιαστική ανασκόπηση από την FDA για την καραγενάνη από την εποχή των ερευνών που διενεργήθηκαν πριν από 20 χρόνια" αναφέρει η έκθεση. "Ωστόσο, έχουν συγκεντρωθεί περισσότερες ενδείξεις σχετικά με την καρκινογόνο δράση της μη διασπασμένης καραγενάνης και την επιβεβαίωση του δυναμικού της διασπασμένης καραγενάνης" συνεχίζει.
"Το κοινό πρέπει να είναι ενήμερο για τον κίνδυνο που σχετίζεται με κατανάλωση καραγενάνης, βάσει των μελετών σε ζώα" τονίζει η Δρ Τόμπακμαν.
ΕΙ02: Ταρτραζίνη: χρωστική ουσία. Μπορεί να προκαλέσει κρίσεις άσθματος και συνδέεται με όζους στον θυρεοειδή 
Ε104: Κίτρινη κινολίνη: χρωστική ουσία. Xρησιμοποιείται και σε φάρμακα αλλά μπορεί να προκαλέσει δερματίτιδα. Απαγορευμένη στις ΗΠΑ και τη Νορβηγία. 
Ε110: Κίτρινο ΡΟΚ: χρωστική ουσία. Μπορεί να προκαλέσει αλλεργία, ναυτία και προβλήματα στα νεφρά. Ε122: Καρμοϊζίνη: χρωστική ουσία. Προέρχεται από την πίσσα. Μπορεί να προκαλέσει άσχημες αντιδράσεις σε ασθματικούς και όσους έχουν αλλεργία στην ασπιρίνη. Ε407: Καραγενάνη: πηκτική ουσία. Προέρχεται από τα φύκια και πρόσφατα συνδέθηκε με τον καρκίνο.
Ε120: Καρμίνιο: είναι χρωστική προσδίδει ένα έντονο κόκκινο χρώμα στα προϊόντα.
Eπικίνδυνα τα αλλαντικά με καρμίνιο (Ε120). Αποσύρθηκαν με εντολή του ΕΦΕΤ.
Ο πρώην Πρόεδρος του ΕΦΕΤ κ. Νίκος Κατσαρός δήλωσε ότι η χρήση καρμινίου είναι απαγορευμένη στα αλλαντικά καθώς σε συνδυασμό με τις πρωτεΐνες που περιέχουν τα αλλαντικά, όπως ζαμπόν, γαλοπούλα, χοιρινή ωμοπλάτη, μπέικον, μπορεί να γίνει άκρως επικίνδυνη.
«Η χρωστική αυτή παράγεται από σκαθάρια που αν και φυσικό προϊόν δεν είναι αθώο εάν χρησιμοποιηθεί στα αλλαντικά», λέει ο κ. Κατσαρός ο οποίος επισημαίνει πως μπορούν να προκαλέσουν βλάβες «στο συκώτι, το ανοσοποιητικό σύστημα του ανθρώπου και στο κεντρικό νευρικό σύστημα».
Οι εταιρίες λέει ο κ. Κατσαρός επιλέγουν να προσθέτουν την ουσία αυτή «μόνο και μόνο για να είναι πιο ελκυστικά τα προϊόντα στο μάτι του καταναλωτή, ενώ δεν προσδίδουν καμία διατροφική αξία ούτε καν γεύση στο προϊόν».
Ο ΕΦΕΤ ανακάλεσε συγκεκριμένα προϊόντα αλλαντικών καθώς ανιχνεύθηκε η χρωστική Ε120 και ζήτησε την άμεση ανάκλησή τους από τα ψυγεία των σούπερ μαρκετ και την μή κατανάλωσή τους από το κοινό.
Το ίδιο ισχύει και με την γέμιση γλυκών, όχι απαραιτήτως «light», όπως οι σοκολάτες με εσωτερική γέμιση π.χ. «φράουλας» που στην πραγματικότητα είναι ένας αχταρμάς από άμυλα, λίπη κλπ. χρωματισμένα με καρμίνιο, χρωστική ουσία που λαμβάνεται από τα σκαθάρια του Αμαζονίου που αποτελούν και την κύρια πηγή του.