Η κατάσταση στην αγορά ακινήτων σήμερα

Η αγορά υπάρχει μόνο για τα κοράκια

Το φοροτσουνάμι των τελευταίων ετών, και ιδίως οι παράλογες αντικειμενικές αξίες κρατούν μακριά από τα ακίνητα τους υποψήφιους αγοραστές. Εάν αυτό συνδυαστεί με την ανυπαρξία ρευστότητας που επικρατεί στην αγορά, γίνεται αντιληπτό, γιατί, παρά τις γενναίες εκπτώσεις, οι αγοραστές είναι άφαντοι. Την ίδια στιγμή, το κίνητρο της χορήγησης βίζας για απόκτηση κατοικίας από υπηκόους τρίτων χωρών υποαποδίδει στην Ελλάδα: την τελευταία τριετία, ξένοι επένδυσαν στα εγχώρια ακίνητα όχι περισσότερα από 300 εκατ. ευρώ. Την ίδια στιγμή, στην Πορτογαλία από τον Οκτώβριο του 2012, οπότε τέθηκε σε ισχύ το πρόγραμμα «χρυσή βίζα», έως τον περασμένο Μάιο επενδύθηκαν περίπου 650 εκατομμύρια ευρώ. Αυτό, αναμφισβήτητα, συνιστά ακόμα ένα καμπανάκι για την απαξίωση των ελληνικών ακινήτων, σημειώνουν παράγοντες της αγοράς.Απεγνωσμένοι πωλητές δεν πωλούν μόνο όσο-όσο τα ακίνητά τους, αλλά «ρίχνουν» ολοένα και περισσότερο τις ζητούμενες τιμές, από 5.000 ευρώ έως και 5 εκατομμύρια, σε μια προσπάθεια να προσελκύσουν αγοραστές. Ωστόσο, το ερώτημα που τίθεται είναι εάν, λόγω των γενναίων αυτών εκπτώσεων, υπάρχουν αγοραστές.

Πόθεν έσχες : Αλλαγές μέχρι να πεί «όχι» η τρόικα

Σε ένα πιο ευέλικτο σύστημα εφαρμογής του «πόθεν έσχες» στα ακίνητα προσανατολίζεται τώρα η κυβέρνηση για να «ξεπαγώσουν» οι αγοραπωλησίες ακινήτων και να «ζεσταθεί» η αγορά που έχει «νεκρώσει» τα τελευταία χρόνια.

Σύμφωνα με πληροφορίες, στο υπουργείο Οικονομικών ετοιμάζουν νέα ρύθμιση με την οποία θα αποσυνδέεται το τεκμήριο απόκτησης ενός ακινήτου από την αντικειμενική αξία, η οποία στις περισσότερες περιπτώσεις είναι πολύ υψηλότερη ακόμη και διπλάσια από την εμπορική αξία του ακινήτου.

Η πρόταση που βρίσκεται στο τραπέζι των συζητήσεων και αναμένεται να παρουσιαστεί στην τρόικα προβλέπει την εφαρμογή του «πόθεν έσχες» όχι στην αντικειμενική αξία του ακινήτου, όπως ισχύει σήμερα, αλλά στην πραγματική τιμή πώλησης του ακινήτου, ενώ παράλληλα θα λαμβάνονται υπόψη και οι υπόλοιπες δαπάνες, όπως ο φόρος που καταβλήθηκε και τα έξοδα μεταβίβασης του ακινήτου (έξοδα συμβολαιογράφου, μετεγγραφής κ.λπ.).Έτσι η εφορία θα δέχεται το ποσόν της συναλλαγής που θα αναγράφεται στο συμβόλαιο αγοράς, όποιο και αν είναι αυτό, χωρίς να λαμβάνει υπόψη την αντικειμενική αξία. Εφόσον η τρόικα ανάψει το «πράσινο φως», το μέτρο θα εφαρμοστεί άμεσα, αλλά μόνο για το τεκμήριο απόκτησης του ακινήτου και όχι για το φόρο μεταβίβασης, ο οποίος θα επιβάλλεται στην αντικειμενική αξία του ακινήτου. Εναλλακτικά στο υπουργείο Οικονομικών εξετάζουν το ενδεχόμενο αναστολής του «πόθεν έσχες» για ακόμη ένα ή δυο χρόνια.

Σταθεροποίηση από του χρόνου

Πτώση κατά 6% στις τιμές των κατοικιών για φέτος, σταθεροποίηση το 2015 και ελαφρά ανάκαμψη από το 2016 προβλέπει στην τελευταία της έκθεση για την εγχώρια αγορά ακινήτων η Eurobank Property Services.

Η θυγατρική του ομίλου της Eurobank προχωρά μάλιστα ένα βήμα πιο πέρα, εκτιμώντας ότι μέσα στην επόμενη πενταετία οι τιμές των κατοικιών στην Ελλάδα θα αυξηθούν κατά 5%- 6% σε σχέση με τα σημερινά, χαμηλά επίπεδα της αγοράς. Οι τιμές των σπιτιών έχουν μειωθεί κατά 35% κατά μέσο όρο από την αρχή της κρίσης μέχρι τα τέλη του 2013 και εάν υπολογίσουμε και το 2014 η συνολική κάμψη θα φτάσει το 40-41%.

Όσον αφορά στη ζήτηση για την αγορά κατοικιών αυτή την στιγμή, η ανάλυση της Eurobank (α' εξάμηνο 2014), αναφέρουν ότι ένα πολύ σημαντικό χαρακτηριστικό της αγοράς αποτελεί το αυξανόμενο ενδιαφέρον από δυνητικούς αγοραστές στις «πρωτοκλασάτες» περιοχές σε σχέση με τις δευτερεύουσες περιοχές. Το γεγονός αυτό οφείλεται κατά κύριο λόγο στη γενικότερη ύφεση στην αγορά αλλά και την τάση για σταθεροποίηση στα τρέχοντα χαμηλά επίπεδα για τις λεγόμενες καλές περιοχές. Αντίθετα, αρνητικό… ρεκόρ σημειώνει η ζήτηση για τα πιο δευτερεύοντα σπίτια σε λιγότερο ελκυστικές περιοχές, λόγω του υψηλού στοκ.

Στην κατοικία ο αριθμός των συναλλαγών έχει παρουσιάσει μείωση έως 84% από το 2007 μέχρι σήμερα. «Ο συνολικός αριθμός των συναλλαγών για το 2013 εκτιμάται ότι είναι λιγότερες από 20.000 ενώ οι "καθαρές" αγοραπωλησίες κατοικιών κατά το περασμένο έτος εκτιμώνται μεταξύ 5.000- 10.000», αναφέρει χαρακτηριστικά η Eurobank Property Services. Από την άλλη πλευρά, η ζήτηση για εξοχικές κατοικίες από ξένους αγοραστές έχει αυξηθεί, όπως προκύπτει και από τα επίσημα στοιχεία: Μόνο το 2013, επισημαίνει η έκθεση, καταγράφηκε εισροή ξένων κεφαλαίων για την αγορά εξοχικών κατοικιών της τάξεως των 168 εκατ. ευρώ, από 113 εκατ. ευρώ το 2012 -έστω κι αν σε απόλυτο αριθμό οι κατοικίες που μεταβιβάστηκαν σε ξένους ήταν κάτω των 1.000-, ενώ υπάρχουν προσδοκίες για περισσότερες αγορές στο πλαίσιο του νέου νόμου για την παροχή 5ετούς άδειας παραμονής σε αγοραστές εκτός Ε.Ε. εφόσον η αξία του ακινήτου υπερβαίνει τα 250 χιλ. ευρώ.