Η βαφή με ασβέστη

Ο ασβέστης είναι ένα από τα παλαιότερα γνωστά υλικά, το ίδιο παλιό όσο και η πέτρα. Χρησιμοποιήθηκε το 4000π.Χ. για την κατασκευή των πυραμίδων της Αιγύπτου και το 1500π.Χ. για τα παλάτια της Κνωσού στην Κρήτη.

Πρόκειται για ένα «θαυματουργό» υλικό με ποικίλες εφαρμογές στον καθαρισμό των ρύπων, του πόσιμου νερού, στην απολύμανση των χώρων διαβίωσης, στη βιομηχανία τροφίμων, στις ιχθυοκαλλιέργειες, κλπ.

Γιατί να προτιμήσετε τον ασβέστη σε σχέση με τα συμβατικά χρώματα τοίχου (ακρυλικά, υδροχρώματα κλπ.)

• Ο ασβέστης είναι ένα υλικό που παράγεται από ανθρακικά πετρώματα, όπως ασβεστόλιθοι, δολομίτες και μάρμαρα, όταν αυτά θερμανθούν σε υψηλή θερμοκρασία (950-1250 βαθμούς κελσίου). Κατά συνέπεια είναι ένα υλικό που παράγεται από τη φύση εδώ και εκατοντάδες χρόνια και επεξεργάζεται σε καμίνια.

• Ο ασβέστης μπορεί να κάνει του τοίχους κατάλευκους, δίνοντας ένα λαμπερό και φωτεινό λευκό, πολύ ανώτερο από αυτό των πλαστικών χρωμάτων.

• Το βάψιμο με ασβέστη ταιριάζει απόλυτα στα παραδοσιακά σπίτια είτε βρίσκονται σε ορεινή είτε σε νησιωτική περιοχή.

• Ο ασβέστης προστατεύει το περιβάλλον και την υγεία σας, ενώ βελτιώνει τις συνθήκες διαβίωσης στους εσωτερικούς χώρους. Είναι χαρακτηριστική η λαϊκή έκφραση, που έχει επιβιώσει ακόμα και στις ημέρες μας «Θα σε ρίξω στον ασβέστη» ή «είσαι για τον ασβέστη» όπου λεγόταν με σκωπτικό τρόπο σε άτομα αδύνατα και καχεκτικά, με την έννοια ότι ο ασβέστης θα τους έκανε καλό και θα τους δυνάμωνε.

• Ο ασβέστης είναι εξαιρετικά οικονομικότερος σε σχέση με οποιοδήποτε άλλο προϊόν της χημικής βιομηχανίας χρωμάτων.

  Τι πρέπει να γνωρίζετε:

• Οι τοίχοι δε θα πρέπει να έχουν ξαναβαφεί με πλαστικά χρώματα ή με λαδομπογιά. Ο ασβέστης μπορεί να περαστεί απευθείας στο σοβά ή σε πέτρινο τοίχο, χωρίς αστάρωμα.

• Το ασβέστωμα γίνεται με βούρτσα (στρογγυλή ή ορθογώνια) και όχι με ρολό.

• Ο ασβέστης διαλύεται με νερό. Πάρτε ένα δοχείο (πλαστικό ή μεταλλικό) και προσθέστε ασβέστη και νερό. Τοποθετήστε και ένα ξύλο, ώστε να ανακατεύεται συχνά το διάλυμα. Μην ανησυχείτε για τις αναλογίες νερού και ασβέστη. Ο ασβέστης είναι εύκολο υλικό και δεν χρειάζεται μεγάλη ακρίβεια στις αναλογίες.

Πώς να ασπρίσετε το σπίτι σας

Πρώτο χέρι: Φτιάξτε ένα πολύ αραιό διάλυμα από ασβέστη και νερό και περάστε ένα χέρι τους τοίχους. Προσοχή: Το διάλυμα πρέπει να είναι πολύ αραιό, ώστε να ποτίσει τους τοίχους. Κατά τη διάρκεια του χρωματισμού το αποτέλεσμα φαίνεται γκρι αλλά μην ανησυχείτε. Μόλις στεγνώσει θα αποκτήσει λευκό χρώμα.

Δεύτερο χέρι: Το δεύτερο διάλυμα ασβέστη και νερού θα πρέπει να είναι πιο πηχτό (σαν γάλα). Για να περάσετε το δεύτερο χέρι θα πρέπει να περιμένετε να στεγνώσει το πρώτο. Όταν περνάτε τον ασβέστη στον τοίχο, το αποτέλεσμα φαίνεται γκρι (ή λασπωμένο). Μην ανησυχείτε διότι ο ασβέστης γίνεται λευκός, μόλις στεγνώσει.

Τρίτο χέρι (ή και τέτερτο χέρι): Το τρίτο χέρι έχει την ίδια ακριβώς αναλογία νερού και ασβέστη με το δεύτερο χέρι. Το μυστικό του τελευταίου χεριού είναι η προσθήκη αλατιού (ή λαδιού) στο διάλυμα. Η προσθήκη αυτή γίνεται ώστε να μην φεύγει ο ασβέστης από τον τοίχο κάθε φορά που τον αγγίζουμε. Έτσι λοιπόν προσθέστε μια χούφτα χοντρό αλάτι στο δοχείο με το ασβεστόνερο και περαστέ το τρίτο χέρι.

Παρατηρήσεις:

- Όταν θα χρειαστεί να ξανα-φρεσκάρετε το σπίτι σας με ασβέστη μην ξεχάσετε να προσθέτετε στο διάλυμα και μια χούφτα χοντρό αλάτι, για να σταθεροποιηθεί ο ασβέστης στον τοίχο και να μη σας λερώνει κάθε φορά που τον αγγίζετε.

- Στο τελευταίο χέρι, μπορείτε να προσθέσετε και λουλάκι (indigo) για να γίνει ακόμα πιο λευκός ο τοίχος.

Αδιάβροχο Ασβεστόχρωμα με πρόσμιξη χυμού από φύλλα φραγκοσυκιάς.

Η φραγκοσυκιά χρησιμοποιείται για την κατασκευή ενός ιδιαίτερα αποτελεσματικού αδιάβροχου χρώματος για τα σπίτια.

Η τεχνική προέρχεται από τις αγροτικές περιοχές του Μεξικού και πιθανόν είναι προ-Κολομβιανή.

Ως επί το πλείστον χρησιμοποιείται από τον 16ο έως τον 18ο αιώνα για το βάψιμο των εκκλησιών και των μοναστηριών, ενώ η προσθήκη στο μείγμα ασπραδιού από αυγό, προσδίδει στο χρώμα μια λαμπερή και μεταξένια υφή.

Το ασβέστωμα είναι επίσης εξαιρετικό για κοτέτσια, χοιροστάσια, στάβλους κλπ, διότι δρα σαν μικροβιοκτόνο και σφραγιστικό εμποδίζοντας το σχηματισμό βακτηρίων και την ωοτοκία των εντόμων. Οι σταυλικές εγκαταστάσεις πρέπει να ασβεστώνονται τουλάχιστον 2 φορές τον χρόνο και κάθε φορά που αλλάζει ο πληθυσμός τους.

Η στεγανοποιητική ικανότητα του ασβεστοχρώματος γίνεται με την προσθήκη νερού σε ψιλοκομμένο κομμάτια φραγκοφύλλας, ασβέστη και αλατιού στις σωστές αναλογίες.

• Περίπου 100 λίτρα νερού προστίθεται σε 20 ψιλοκομμένα φύλλα φραγκοσυκιάς (με ή χωρίς τα αγκάθια)

• Τα ψιλοκομμένα στελέχη θα πρέπει να μουλιάσουν σε νερό για 24 έως 48 ώρες.

• Το μείγμα στη συνέχεια κοσκινίζεται προς απομάκρυνση των χοντρών κομματιών, αφήνοντας μόνο το γλοιώδες νερό.

• Σε αυτό το ρευστό προστίθεται ένα μείγμα περίπου 20 κιλά ασβέστη και 2 κιλά κοινό αλάτι.

Θα δημιουργηθεί ένα παχύ λευκό χρώμα με το οποίο βάφουμε στην συνέχεια. Συνιστάται να γίνουν δύο χέρια σε διάστημα 24 ωρών. Αυτή η μπογιά δίνει ένα έντονο λευκό χρώμα σε κάθε είδος τοίχου.

Το βάψιμο τσιμεντένιων επιφανειών με αυτή την μπογιά, σφραγίζει τις ρωγμές που μπορεί να δημιουργήθηκαν κατά την πήξη του τσιμέντου. Η στεγανοποίηση είναι 100%!

Το λευκό χρώμα δίνει επίσης καλύτερο φωτισμό αφού αντανακλάται στο εσωτερικό των σπιτιών, ενώ οι λευκές εξωτερικές επιφάνειες του σπιτιού (τοίχοι και δώμα) αντανακλούν το ηλιακό φως και κατά συνέπεια μειώνουν την ζέστη

Το ασβέστωμα ήταν ο μοναδικός τρόπος βαψίματος μέχρι και πριν λίγα χρόνια. Με την προσθήκη φυσικών χρωστικών (λουλάκι, ώχρα κλπ), είχαμε αυτά τα εκπληκτικά χρώματα στα σπίτια της Καλύμνου που τώρα σπανίως βλέπουμε.

Αυτό που ίσως δεν είναι γνωστό στους περισσότερους, είναι πως το ασβεστόχρωμα έχει την καλύτερη διαπνοή από κάθε άλλο βιομηχανικό χρώμα. Μόνο τα πυριτικά χρώματα συγκρίνονται με το ασβεστόχρωμα.

Το μόνο τους ελάττωμα ήταν η έλλειψη στεγανότητας που επέτρεπε στην βροχή και την υγρασία να εισχωρούν στον τοίχο. Μένει να δοκιμάσουμε και να δούμε αν πράγματι δημιουργείται στεγανό ασβεστόχρωμα και αν διατηρείται η διαπνοή του.

Η συνταγή για ασβεστόχρωμα:

• 3 κιλά ασβέστη σε πολτό η 2 λίτρα νερό με 1 κιλό ασβέστη

• 2 λίτρα νερό, 4 φύλλα φραγκοσυκιάς και μια κούπα αλάτι

• Κόβουμε τα φύλλα φραγκοσυκιάς σε κομμάτια και τα ανακατεύουμε με το νερό. Την επόμενη μέρα κοσκινίζουμε για να πάρουμε το υγρό.

• Συνθλίβουμε τα υπόλοιπα φύλλα και κοσκινίζουμε για να πάρουμε περισσότερο χυμό.

• Προσθέτουμε το αλάτι και τον ασβέστη στο υγρό και το αφήνουμε να ηρεμήσει ένα βράδυ πριν το χρησιμοποιήσουμε.

Ο ρόλος του αλατιού

• Το αλάτι προστίθεται συνήθως για να αποτρέψει την δημιουργία μούχλας σε υγρές συνθήκες. Όμως το αλάτι μπορεί να φθείρει τα τούβλα και την πέτρα. Το αλάτι βοηθάει να «διορθωθούν» τα χρώματα ή να αυξηθεί η "αντοχή" των χρωμάτων, το ξύδι βελτιώνει τα κόκκινα και μοβ, και η αμμωνία σε μπαγιάτικα ούρα βοηθά στη ζύμωση των βαφών από λουλάκι.